Alevi İslam iLMİhali

HACCIN ÇEŞİTLERİ

3. 
   . Temettu haccı (Mekke dışından gelenlere farzdır.)
   

1. 
   . Kıran haccı (Mekke’li olanlara farzdır.)
   

1. 
   . İfrad haccı (Mekke’li olanlara farzdır.)^355[355]
   

TEMETTU HACCI VE FARZLARI

Temettu haccı yapacak olan kimse önce temettu umresi yapar. Bu umredeki görevler yerine getirildikten sonra da temettu haccına başlanır.

Temettu umresinin farz amelleri şunlardır;

1. 
   Mikat’ta ihrâma girmek.
   
2. 
   Kabe’yi tavaf.
   
3. 
   Tavaf namazı.
   
4. 
   Safa ve Merve arasında Sa’y.
   
5. 
   Taksîr. (Saç ve tırnaklardan bir miktar kısaltmak.)
   

TEMETTU UMRESİ

Kabe’yi ziyaret edecek olan hacı adaylarının temettu umresi yapabilmesi için bu umreye ve hacca niyetlenerek bu beş ameli yerine getirmeleri gerekir:
İHRAM
Mekke’nin çevresinde ve çeşitli yönlerinde “Mikat” adında bazı merkezler vardır. Hacılar bu noktalara vardıkları zaman, erkekler üzerlerindeki elbiseleri çıkarırlar ve farz olarak iki parçadan ibâret sâde ve beyaz kumaşı, kadınlar da normal giysilerini giyerler. Kadınların giyinecekleri elbiselerin de sâde ve beyaz olması iyi görülmüştür. Allâh’a yakınlık amacıyla yapılan bu iş, rûhî, ahlâkî ve sosyal bir değişiklik meydana getirdiği ve iç-dış temizliğini sağladığı için “ihrâm” adını almaktadır.

İhram giymeden önce insanın, vücudunu yıkaması, bedenini pisliklerden arındırması ve gusül etmesi sünnettir. İhram giyildiğinde ise, şu zikrin okunması farzdır: “Lebbeyk, Allâhümme Lebbeyk. Lebbeyk, lâ şerîke leke Lebbeyk. İnne’l Hamde ve’n-ni’mete leke, ve’l mülke leke. Lâ şerîke leke Lebbeyk.”^356[356]

Bu ifâdeler, insanları kendine itaat etmeye çağıran ilâhî çağrıya müsbet bir cevaptır.

Temettu umresi için beş Mîkat belirlenmiştir:

1 - Medîne’den Mekke’ye gidenler için; Mescid-i Şecere

2 - Irak ve Necd yoluyla Mekke’ye gidenler için; Zat-ı Arak veya Vâdiy-i Akîk

3 - Şam ve Mısır yoluyla Mekke’ye gidenler için; Cuhfe

4 - Yemen yoluyla Mekke’ye gidenler için; Yelemlem

5 - Taif yoluyla Mekke’ye gidenler için; Karnü’l-Menâzil

İnsan, bulunduğu bölgeyi terk edip, Mîkat’a gitmeye hazırlandığında; ölümü, kıyâmet gününü ve âhiretteki hesâbı hatırlamalıdır.

Ve yine insan, Mîkat’a girdiği ve iki beyaz parçadan oluşan ihrâmı üzerine örttüğünde, bir gün kefen giyeceğini düşünmelidir. Zîrâ ister istemez bugün veya yarın, bir gün ölüm ânı gelecek ve ayrılık saati gelip çatacaktır. Evet, ihram ile kefen ne kadar da birbirlerine benziyorlar, ikisi de beyaz ve sâde, ikisi de dikişsizdir.

Hacı, ihram elbisesini giyerek lebbeyk demekle, Allâh’ın çağrısına olumlu cevap verdiği anda korku ve ümit arasında olmalıdır. Bu cevabının Allâh katında kabul edileceğini ümit etmeli, reddedileceğinden de korku duymalıdır. Şu hatırdan uzak tutulmamalıdır ki hem Peygamberimiz @ ve hem de bütün İmâmlar @ ümit ve korku arası bir halde olmuşlardır.
İhramlı iken hacılara haram olan ameller;

●●Erkeklerin başlarını örtmesi.

●●Kadınların yüzlerini örtmesi.

●●Erkeklerin hareket hâlinde iken başları üzerine gölgelik götürmeleri.

●●Tabî olmayan kokuyu koklamak.

●●Eşi ile birleşmek, öpmek, dokunmak, veya şehvetle bakmak.

●●Avlanmak veya av etinden yemek.

●●Kendisi veya başkası için nikah yapmak veya nikaha şâhit olmak.

●●Erkeklerin dikişli elbise giymeleri.

●●Kendiyle oynayarak meni getirmek.

●●Koku kullanmak.

●●Göze sürme çekmek.

●●Aynaya bakmak.

●●Erkeklerin, ayakların tamamını kapatacak ayakkabı, çorap vb. şeyler giymeleri.

●●Yalan söylemek, sövmek, gururlanmak, üstünlük taslamak.

●●Bedende bulunan bit, pire gibi haşaratı öldürmek veya uzağa atmak.

●●Ziynet olsun diyerek yüzük takmak.

●●Kocası için bile olsa kadının süslenmesi ve ziynet takması.

●●Başa veya vücuda yağ sürmek.

●●Kendi bedeninden veya bir başkasının bedeninden kıl koparmak veya tıraş etmek.

●●Tırnak kesmek, diş çektirmek.

●●Silah taşımak.

●●Harem’de biten her hangi bir bitki veya ağacı yerinden sökmek.

●●Kaşımakla veya misvaklanmakla da olsa bedeninden kan çıkarmak.

●●Mücâdele etmek, yani; bir şeyin kabul ettirilmesi veya reddedilmesi için Allâh adına yemîn ederek çekişmek... gibi.

İhramlı iken yapılması haram olan davranışların, bir kısmını da olsa, bilerek veya bilmeyerek işleyen kimse, davranışına göre değişik kefaretler öder. Bu keffâretler; işlenen amele göre; ya deve ya inek ya da koyun kurban etmektir.

Hacılar Mîkat’ta ihram giydikten sonra “lebbeyk” diyerek Îmân merkezi olan Mekke’ye doğru hareket ederler. Mekke’nin evlerini gördükleri zaman, telbiye getirmeyi (yani, lebbeyk demeyi) bırakırlar. Kabe’ye doğru yollarına devâm ederler.

Kabe görüldüğünde, Allâh’ın büyüklük ve azameti düşünülerek Allâh’ın evine nazar edilir. O Ev’e ev sahibine bakarcasına bakılır, Allâh’a duâlar ve şükürler edilir, Peygamberlere @ ve Ehl-i Beyt’e @ salavât ile tekbîr (Allâhu Ekber) ve tehlîl (Lâ ilâhe illlallâh) getirilir, müminler için af ve bağışlanma dilenilir.

Evet...Hacılar Kabe’nin çevresine ulaştıklarında, kelebeğin mumun etrafındaki, elektronların çekirdek çevresindeki dönüşleri, gezegenlerin Güneş etrafında yörüngelerinde hareket etmeleri misali, bu Kutsal Ev’in etrafında tavâf eder, dönerler, kendilerini ve kendilerine ait olan her şeyi Hz. İbrâhîm @ ve Hz. Hacer @ gibi Allâh’a teslîm ederler.
TAVAF
Mekke’ye ihramlı ve temiz bir şekilde gelindiğinde tam bir huşû ile, Mescidü’l-Harâm’a ulaşılır. Hacerü’l-Esved’in yanında durularak sol omuz Kabe’den taraf olmak üzere yedi kez Kabe’nin etrafında dönülür ki, bu amele tavaf denir.

Tavaf amelini yerine getirmek için aranan bazı şartlar vardır ki, bunlar;

1. 
   Cünüplük, hayız, nifas, gibi, büyük abdestsizlik ve küçük abdestsizlik hâlinden uzak bulunulmalıdır. Yani abdestli olunmalıdır.
   

1. 
   Beden ve elbise necâsetten temiz olmalıdır.
   

2. 
   Erkekler sünnetli olmalıdır.
   
3. 
   Avret mahalli örtülü olmalıdır.
   
4. 
   Tavafın bütün dönüşleri aralıksız olarak tamamlanmalıdır.
   
5. 
   Tavafa Hacerül Esved hizâsından başlanmalı ve yine oradan bitirilmelidir.
   
6. 
   Kabe-i Muazzam’a solda kalacak şekilde tavaf yapılmalıdır.
   

Tavaf sırasında vesveseye kapılmak, câhilce hareketlerde bulunmak, itişerek-kakışarak bu ameli yapmak haramdır.

Uydum kalabalığa misâli, kendini tamâmen irâdesi dışında tavaf yapan insan seline kaptırarak yapılan tavaf geçersiz olup, yeni baştan yapılması gerekir.

Kabe’nin yanında bulunan ve “Hıcr-i İsmâîl” denilen makam da tavaf alanına dâhil edilmelidir. Bu makamın içerisinden yapılacak tavaf geçersizdir.

Tavaf alanı, Beytullâh (Kabe) ile İbrâhîm makâmı arasında kalan mesâfe kadardır. (Yani; yaklaşık olarak 14 metredir.) Tavaf yapan kimse bu makâmın dışına çıkmamalıdır.

Tavafın bazı sır ve hikmetleri;

Tavaf ânında ziyâretçinin kalbi; Allâh’a saygı, sevgi, muhabbet, haşyet ve huşû ile dolu olmalı. Yaptığı o tavaf ile, Arş’ın etrafında devamlı hareket halinde olan Allâh’a yakın meleklerin rolünde olduğunu bilmelidir.

Tavafta amacın, sadece bedenin tavaf etmesi olmadığının bilinmesi gerekir. Kalbin tavafı ise, Allâh’ı gereği gibi tanımak, zikretmek, tesbîh, hamd ve şükretmekle olur.

Bu bakımdan tavafın sırrı, onun ruh ve hakîkati, kalbin ve zihnin Allâh’ı tavaf etmesi, bedenin bütün yaşamı boyunca Allâh’ın razı olacağı emir ve yasalar çevresinde dönmesi, İnsanın, Hakkı’ın çevresinde uydu olmasında yatmaktadır. Aksi halde dönmeye ayarlanmış bir robot, ve değirmeni döndüren bir beygirden farksız olunur.

TAVAF NAMAZI
Kabe’yi tavaftan sonra Hz. İbrâhîm’in @ makâmında aynen sabah namazı gibi iki rekat namaz kılınması farzdır. Bu namaz görevi yerine getirilirken, diğer namaz kılan ve hac görevlerini yerine getirmeye çalışan Müslüman’lar zahmete düşürülmekten sakınılmalıdır.

SA’Y
Tavaf namazından sonra, oğlu Hz. İsmâîl’e @ su bulmak için Safa ile Merve arasında yedi defa gidip-gelen Hz. İbrâhîm’in @ eşi Hz. Hacer @ annemizin rolünde, yedi kez Mescidü’l Harâm’ın yanında bulunan Safa dağının eteğinden, Merve’ye doğru Sa’y’a niyet edilerek gidip, gelinilir. Safa ile Merve arasındaki bu gidiş gelişlere “Sa’y” denir ki, haccın farzlarındandır.

Bu amel Safa’dan başlayıp, Merve’de bitirilmelidir.

TAKSÎR
Taksîr; saçı veya tırnağı kısaltmak demektir. Temettu umresi, son olarak saç veya tırnaklardan bir kısmının kesilmesiyle son bulur.

Temettu haccının görevlerine başlayıncaya kadar ki zaman içerisinde, dileyen kimse ihram elbisesini çıkararak normal giysilerini giyebilir.