Fetvâ ve görüşlerine uyulacak bir müçtehitte şu özellikler bulunmalıdır: -
Îmânlı olmak.
-
Akıllı olmak.
-
Bulûğ (ergenlik) çağına ulaşmış olmak.
-
Erkek olmak.
-
Adâletli olmak.
-
İçtihât mertebesinde olmak.
-
Helalzâde (soyu-sopu belli) olmak.
-
Oniki İmâm’ın İmâmet ve Velâyetini kabul eden olmak.
-
Dünyâya bağlı, meyilli olmamak.
-
Zamânının en bilgili âlimlerinden olmak.
-
Hayatta olmak.104[104]
Müçtehit ve en âlim olan kimse üç yolla tanınabilir:
-
Bir kimse dînî bilgilerine dayanarak ve ilmî yeterliliği ile müçtehidi tanıyabilir.
-
Müçtehidi tanıma gücü ve ilmine sâhip iki âdil ve âlim şahıslar aracılığı ile tanıyabilir.
-
Bir gurup güvenilir topluluğun ya da toplumun tamamına yakın kısmının bir kimseyi müçtehit kabul etmiş olmasıyla tanıyabilir.
Müçtehit makâmında olmayan kimselerin fetvâ vermeleri harâmdır.
Bir müçtehidin adâletli olduğu aşağıdaki hususlara riâyet etmesiyle anlaşılabilir:
a- Mutlak sûrette İslâm’ın hükümlerine uygun yaşamalıdır.
-
Harâm olan her türlü işleri terk etmiş olmalıdır.
-
Allâh’a isyandan, büyük ve küçük günahlardan sakınmalıdır.
Büyük günahlar ise genel olarak şunlardır; -
Allâh’a şirk koşmak.
-
Allâh’ın rahmetinden ümit kesmek, azâbından emîn olmak.
-
Ana babaya karşı gelip, haksız olarak itaatsizlik etmek.
-
Haksız yere cana kıymak.
-
Namuslu kimselere iftirâda bulunmak.
-
İslâm uğrundaki bir savaştan kaçınmak.
-
Zulümle yetimin malını yemek.
-
Fâiz-Ribâ yemek (almak, vermek).
-
Sihir yapmak, yaptırmak.
-
Zinâ etmek.
-
Livâta (erkek erkeğe ilişki), sevicilik (kadın kadına cinsel yakınlık) yapmak.
-
Yalan yere yemîn etmek, ettirmek.
-
Zekât vermemek.
-
Yalan yere şâhitlik yapmak, şâhitliği gizlemek.
-
Her çeşit alkollü içki içmek, içirmek.
-
Bile bile farz namazları terk etmek.
-
Sözünde durmamak, ahdini bozmak.
-
Akraba ile ilişkilerini haksız yere kesmek.
-
Hırsızlık yapmak.
-
Dînin emir ve sorumluluklarından kurtulmak amacıyla, İslâm ölçülerine uygun yaşanmayan bölge ya da ülkelere giderek yerleşmek.
-
Allâh’ın indirdiklerinden her hangi bir hükmü (meselâ; başörtüsü takmanın farz olduğunu, mîrâs dağıtımı ile ilgili Kur’ân ve sünnetteki muhkem hükümleri, zinâ, hırsızlık ve benzeri suçlarla ilgili sâbit ilâhî cezâları...vb.) kabûl etmemek.
-
Allâh’a, Peygamber’e, yada Vasî’lerine (Oniki İmâm’lara) yalan isnât etmek, onlar adına yalan uydurmak.
-
Her türlü yalanı haksız olarak konuşmak.
-
Murdar olarak ölmüş hayvanın eti, kan, domuz eti ve Allâh’ dan ğayrısı adına kesilmiş hayvanın etinden vs. yemek.
-
Kumar oynamak, oynatmak.
-
İçki, ölü eti, kumar, zinâ kazancı gibi harâm kazançlar peşinde olmak, o tür kazançlardan istifâde etmek.
-
Rüşvet almak, vermek.
-
Kâhinlik, falcılık yapmak, kâhine, falcıya başvurmak ve inanmak.
-
Ölçü ve tartıda hile yapmak.
-
Zulmetmek, zâlimlere yardımcı olmak, onlarla dost olmak.
-
Kibirli olmak, büyüklük taslamak.
-
Müsrif ya da haddinden fazla eli sıkı olmak.
-
Haccı küçümsemek, gücü yettiği halde hacca gitmemek.
-
Allâh’ın farz kıldığı Ramazân orucunu sebepsiz yere tutmamak.
-
Allâh’ın velîleri hakkında ileri geri konuşmak, onlara çatmak.
-
Boş şeylerle vakit öldürmek.
-
Fıska götüren işler yapmak, küçük günahlarda ısrâr etmek.
-
Gıybet etmek, gıybete kulak vermek.
-
Riyâ ve gösterişte bulunmak.
-
Koğuculuk yapmak, söz götürüp getirmek.
-
Müminlere ve Allâh’ın kullarına sövmek, güvensizlik yaymak, insanlara hıyânet ederek aldatmak.
-
Vasiyet ederken zâlimâne davranmak, vasiyette zulmetmek.
-
Ehil olduğu halde emr-i bi’l ma’rûfu, nehy-i ani’l münkeri terk etmek...
Yüce Allâh cümlemizi büyük ve küçük günahlardan muhâfaza buyursun! Kalbimize ihlâs ile îmân, amellerimize istikâmet, dilimize ve gönlümüze de hakkıyla tevbe etmeyi nasip eylesin!105[105]
MÜÇTEHİDİN GÖREVLERİ;
A-Fetvâ vermek.
B-Karşılaşılan meseleler hakkında, İslâm hukûkuna dayanan içtihatlar yapmak, hüküm vermek. İslâm hukûkuna uymayan, Kur’ân ve Sünnet’ten dayanağı olmayan hükümleri kabul etmek ve bu tür hüküm veren hâkimlerin hükmüne müracaat etmek câiz değildir, bu, tâğûta başvurmak olur.
C-Müçtehit, malını kullanmaktan âciz kimselerin mallarının muhâfazası, vakıflarla benzeri iş ve yerlerin idâresini üzerine alır.
D-Onikinci İmâm’ın hissesini, humustan kendilerine pay verilmesi farz olan ihtiyaç sâhiplerinin haklarını ve zekâtı alıp gerekli yerlere verir.
E-Ramazân Ay’ının ilk gününün tesbîti, bayramlar ve buna benzer konular hakkında hüküm vererek açıklamalar yapmak.
F-Topluma âit işlerin mesûliyetini kabul etmek; savaş, barış, uluslar arası antlaşmalar,..vb. işler müçtehidin emrine uygun olarak yerine getirilir.
Kısacası; Müçtehit, bütün işlerde Onikinci İmâm Muhammed Mehdî (a.f)’nin temsilcisidir, onun adına toplumu hayır ve salâha yönlendirir.106[106]
Gönül ne durursun, elden geldikçe,
Yine bir mürşîde varmadan olmaz.
Aman mürüvvet deyü sen de yüzünü,
Yine bir mürşîde varmadan olmaz.
...............
................
................
Pir Sultân’ım bu durakta dur dedi.
Hazreti Muhammed, Ali, er dedi.
Bunu bilmeyenin işi zor dedi.
Yine bir mürşîde varmadan olmaz.107[107]
(Elbet müçtehide sormadan olmaz.)
Ehl-i Beyt“Hablullâh” tır.
Dostları ilə paylaş: |
