6.2. Yedek Parçaların Satın Alındığı İşletmeler TABLO 82: KOSGEB Veri Tabanına ve İşkollarına Göre, Bölge İllerindeki İşletmelerin Yedek Parça Satınalma Hareketleri
(28-29-30-31-32-33-34-35) Metal Eşya, Makine, Elk, Cihazlar, Ölçü Aletleri Sanayi
S
48
59
Ş
204
374
F
172
562
Y
33
48
(37-72) Diğer İmalat Sanayi
S
4
-
Ş
23
10
F
23
22
Y
1
3
KAYNAK KOSGEB Veri Tabanı, 2005
S: Aynı Sanayi Bölgesinde
Ş: Aynı Şehirde
F: Farklı Şehirde
Y: Yurt Dışında
6.3. Bakım Hizmetinin Alındığı İşletmeler TABLO 83: KOSGEB Veri Tabanına ve İşkollarına Göre, Bölge İllerindeki İşletmelerin Bakım Hizmeti Satınalma Hareketleri
ANA İŞ KOLU
(NACE Koduna Göre)
ADANA ALT
BÖLGESİ İLLERİ
Adana
Mersin
(15-16) Gıda, İçki, İçecek, Tütün
S
6
81
Ş
83
527
F
47
216
Y
3
15
(17-18-19) Tekstil, Örme, Konfeksiyon, Deri
S
19
109
Ş
139
79
F
48
45
Y
10
2
(20-36) Ahşap, Mobilya, Büro Mob. Sanayi
S
71
102
Ş
252
305
F
52
61
Y
1
4
(21-22) Kağıt, Kağıt Ürünleri, Basım
S
2
5
Ş
15
25
F
5
20
Y
2
-
(24-25) Kimya, Petrol, Lastik, Plastik Sanayi
S
29
55
Ş
94
140
F
45
51
Y
8
1
(26) Metal Dışı Sanayi Ürünleri
S
6
42
Ş
36
141
F
18
36
Y
3
3
(27) Metal Sanayi
S
20
13
Ş
51
14
F
19
3
Y
1
-
(28-29-30-31-32-33-34-35) Metal Eşya, Makine, Elk, Cihazlar, Ölçü Aletleri Sanayi
S
74
18
Ş
150
497
F
88
165
Y
3
5
(37-72) Diğer İmalat Sanayi
S
5
6
Ş
12
12
F
8
5
Y
-
-
KAYNAK: KOSGEB Veri Tabanı, 2005
S: Aynı Sanayi Bölgesinde
Ş: Aynı Şehirde
F: Farklı Şehirde
Y: Yurt Dışında
6.4. Kullanılan Hammadde/Yarımamüllerin Satın Alındığı İşletmeler TABLO 84: KOSGEB Veri Tabanına ve İşkollarına Göre, Bölge İllerindeki İşletmelerin Kullandığı Hammadde Yarımamülleri Satınalma Hareketleri
ANA İŞ KOLU
(NACE Koduna Göre)
ADANA ALT
BÖLGESİ İLLERİ
Adana
Mersin
(15-16) Gıda, İçki, İçecek, Tütün
S
4
4
Ş
79
460
F
82
548
Y
23
80
(17-18-19) Tekstil, Örme, Konfeksiyon, Deri
S
11
4
Ş
111
16
F
180
211
Y
32
97
(20-36) Ahşap, Mobilya, Büro Mob. Sanayi
S
69
9
Ş
244
235
F
202
285
Y
7
14
(21-22) Kağıt, Kağıt Ürünleri, Basım
S
-
-
Ş
14
8
F
15
33
Y
9
11
(24-25) Kimya, Petrol, Lastik, Plastik Sanayi
S
15
1
Ş
97
69
F
136
195
Y
31
45
(26) Metal Dışı Sanayi Ürünleri
S
1
4
Ş
29
63
F
36
162
Y
7
20
(27) Metal Sanayi
S
16
3
Ş
50
3
F
62
26
Y
6
5
(28-29-30-31-32-33-34-35) Metal Eşya, Makine, Elk,
KAYNAK: KOSGEB Veri Tabanı, 2005 S: Aynı Sanayi Bölgesinde
Ş: Aynı Şehirde
F: Farklı Şehirde
Y: Yurt Dışında
6.5. Ürünlerin Satıldığı İşletmeler TABLO 85: KOSGEB Veri Tabanına ve İşkollarına Göre, Bölge İllerindeki İşletmelerin Ürettiği Ürünleri Satma Hareketleri
ANA İŞ KOLU
(NACE Koduna Göre)
ADANA ALT
BÖLGESİ İLLERİ
Adana
Mersin
(15-16) Gıda, İçki, İçecek, Tütün
S
4
5
Ş
97
459
F
93
436
Y
19
240
(17-18-19) Tekstil, Örme, Konfeksiyon, Deri
S
15
0
Ş
154
70
F
197
81
Y
42
188
(20-36) Ahşap, Mobilya, Büro Mob. Sanayi
S
32
3
Ş
294
335
F
342
180
Y
55
31
(21-22) Kağıt, Kağıt Ürünleri, Basım
S
1
0
Ş
25
19
F
25
30
Y
5
4
(24-25) Kimya, Petrol, Lastik, Plastik Sanayi
S
19
3
Ş
130
142
F
176
131
Y
36
40
(26) Metal Dışı Sanayi Ürünleri
S
1
3
Ş
42
143
F
32
91
Y
9
42
(27) Metal Sanayi
S
11
1
Ş
71
19
F
74
14
Y
17
6
(28-29-30-31-32-33-34-35) Metal Eşya, Makine, Elk,
Cihazlar, Ölçü Aletleri Sanayi
S
28
14
Ş
244
525
F
280
470
Y
59
84
(37-72) Diğer İmalat Sanayi
S
5
0
Ş
27
20
F
41
15
Y
2
1
KAYNAK: KOSGEB Veri Tabanı, 2005
S: Aynı Sanayi Bölgesinde
Ş: Aynı Şehirde
F: Farklı Şehirde
Y: Yurt Dışında
6.6. İşletmenin Rakipleri Olan İşletmeler TABLO 86: KOSGEB Veri Tabanına ve İşkollarına Göre, Bölge İllerindeki İşletmelerin Rakipleri Olan İşletmeler
ANA İŞ KOLU
(NACE Koduna Göre)
ADANA ALT
BÖLGESİ İLLERİ
Adana
Mersin
(15-16) Gıda, İçki, İçecek, Tütün
S
4
5
Ş
89
522
F
93
502
Y
15
88
(17-18-19) Tekstil, Örme, Konfeksiyon, Deri
S
3
18
Ş
5
55
F
14
103
Y
1
77
(20-36) Ahşap, Mobilya, Büro Mob. Sanayi
S
130
1
Ş
248
322
F
197
204
Y
16
32
(21-22) Kağıt, Kağıt Ürünleri, Basım
S
0
1
Ş
20
10
F
17
38
Y
5
1
(24-25) Kimya, Petrol, Lastik, Plastik Sanayi
S
13
0
Ş
34
30
F
48
83
Y
7
38
(26) Metal Dışı Sanayi Ürünleri
S
4
0
Ş
31
138
F
30
113
Y
3
17
(27) Metal Sanayi
S
12
7
Ş
65
7
F
50
15
Y
4
3
(28-29-30-31-32-33-34-35) Metal Eşya, Makine, Elk, Cihazlar, Ölçü Aletleri Sanayi
S
64
36
Ş
211
468
F
217
496
Y
61
83
(37-72) Diğer İmalat Sanayi
S
6
0
Ş
21
11
F
35
16
Y
2
10
KAYNAK: KOSGEB Veri Tabanı, 2005
S: Aynı Sanayi Bölgesinde
Ş: Aynı Şehirde
F: Farklı Şehirde
Y: Yurt Dışında
7. BÖLGENİN GZFT-Güçlü-Zayıf-Fırsat-Tehdit (SWOT) ANALİZİ Giriş bölümünde de belirtildiği üzere bu rapor; KOSGEB’in kendi amacına yönelik olarak yaptırdığı saha araştırma çalışması sonucu imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmelerden elde ettiği birincil veriler ve diğer kurum/kuruluşlarca hazırlanmış olan ikincil veriler ile hazırlanmış ve bu verilere göre çeşitli değerlendirmeler yapılmıştır. İkincil verilerde en yakın tarihlerde yapılan çalışma/raporlara ulaşmak ve elde etmek istenmiştir. Ancak, raporda da görüldüğü gibi bazı verilerde en yakın tarih olarak 2000 yılı verileri bulunabilmiştir.
Bilindiği üzere, ülkemizde 2000 yılından sonra çok önemli gelişmeler olmuş ve değişimler yaşanmıştır. Örneğin 1999 yılında yaşanan körfez depremi sonucunda gerek ülke ekonomisinde ve gerekse deprem bölgesinde olumsuz gelişmeler görülmüş, depremin ve yurtiçi ve yurtdışı diğer siyasi ve ekonomik gelişmelerin de etkisi ile 2001 yılında büyük bir ekonomik kriz yaşanmış, bunun neticesi yapısal değişikliklere varan kanun ve uygulamalar yapılmıştır. Bu kriz ve sıkıntılardan sonra alınan ekonomik tedbirler son iki yıl içinde etkisini göstermeye başlamış, dış ticaret hacmi büyümüş, enflasyon önemli ölçüde düşmüş, döviz kurlarının ve faizinde düşmesi sonucu tasarruflarda, başta gayrimenkul olmak üzere yeni yatırım ve tevsii yatırımlarına yönelme eğilimleri başlamıştır.
Bu nedenle, raporda kullanılan çoğu 2000 yılına ait ikincil veriler çerçevesinde yapılacak değerlendirme ve analizlerin bugünkü durumun tespiti ve analizine fazla katkı sağlayamayacağı malumdur. Bu verilerle sadece geçmiş yıllara ait analizler yapılabilecek ve geleceğe yönelik analizler için hangi tür birincil verilere ihtiyaç olduğu tespit edilebilecektir. Bölgenin günümüzdeki mevcut durumunun tespiti halinde gerçek anlamda GTZF analizi yapılabilecektir.
İşte bu nedenle, KOSGEB kendi görev alanı içinde İmalat Sanayinin bugünkü durumunu tespit ederek plan ve programlar geliştirmeye gayret etmekte ve bu amaç doğrultusunda güncel veri tabanı oluşturmaktadır. Bu bağlamda, 2004 yılında yaptırılan saha taraması sonucunda 38.000 işletmede anket çalışması yapılmıştır. Bugün için sayı 48.000’e ulaşmış olup, destek başvurularına bağlı olarak sayı her gün artmaktadır. KOSGEB’in hedefi bu sayıda 100.000’e ulaşmaktır.
Bölgesel analizlerde önemli husus, bölge sorunlarının ülke sorunlarından ayrı tutulmadan incelenmesi, ancak bölgenin ülke içinde hangi konumda olduğunu ve hangi noktalarda değişik özellikler arz ettiğini belirleyebilmektir. Bu düşünceden hareketle, bu raporda yer alan veriler çerçevesinde bölge NUTS-2’de yer alan diğer bölgeler ile ve bölgedeki iller ise, Türkiye geneli ile mukayese edilecek şekilde aşağıdaki değerlendirme tablosu hazırlanmıştır.
Değerlendirme tablosunda; (*) değerlendirmelerde iller DPT “İller ve Bölgeler İtibarıyla GSYİH’ daki Gelişmeler / 1987-2000” yayınındaki Türkiye içindeki 81 il sıralamasına göre a,b,c,d ve e kategorisine alınmıştır. Burada illere göre yapılan değerlendirmede; (a) Çok İyi/Fazla 1-16’ınci, ( b) İyi 17-32’inci, (c) Orta/Vasat 33-49’uncu, (d) Zayıf 50-65’inci, (e) Çok Zayıf/Az 66-81’inci sırada yer alan iller olarak kabul edilmiştir.
Diğer değerlendirmelerde her bir kategori kendi içerisinde; eşit değerlere sahip il ve bölgeler aynı sıra değerini almak üzere tasnif edilmiş, sonuncu sıradaki değer üst limit kabul edilmiş, her bir kategori için a,b,c,d,e olmak üzere beş aralık belirlenmiş ve değerlendirme bu aralıklara göre yapılmıştır.
8. DEĞERLENDİRME ve SONUÇ 8.1. Genel Değerlendirme TABLO 87: Genel Değerlendirme
İL ve BÖLGE VERİLERİ DEĞERLENDİRME TABLOSU (A)
(a) Çok İyi/Fazla, (b) İyi, (c) Orta/Vasat, (d) Zayıf, (e) Çok Zayıf/Az