Morfologiya

Mübtəda budaq cümləsi

Xəbər budaq cümləsi

Tamamlıq budaq cümləsi

Təyin budaq cümləsi

Zərflik budaq cümləsi (6 növə ayrılır)

1. 
   tərzi-hərəkət budaq cümləsi
   
2. 
   yer budaq cümləsi
   
3. 
   zaman budaq cümləsi
   
4. 
   kəmiyyət budaq cümləsi
   
5. 
   səbəb budaq cümləsi
   
6. 
   məqsəd budaq cümləsi
   

Şərt budaq cümləsi

Qarşılıqlı güzəşt budaq cümləsi

1. Mübtəda budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr

Mübtəda budaq cümləsi, ya baş cümlənin buraxılmış mübtədası əvəzində işlənir, ya da baş cümlədə işarə əvəzliyi ilə ifadə olunur, mübtədanı izah edir. Məsələn: Hamıya məlumdur ki, (nə?) payızda meyvə bol olur. Məktubda o da yazılmışdı ki, (nə?) Çingizi xaricə göndərmək istəyir.

Bəzən mübtəda budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir və ona bağlayıcı sözlə bağlanır. Baş cümlədə mübtəda vəzifəsindən qarşılıq bildirən söz olur və ya təsəvvür edilir. Məsələn: İnsanın ürəyindən nə keçirsə, o gizlində qalmalıdır. (İnsanın ürəyindən keçən (nə?) gizlində qalmalıdır.)