Microsoft Word Shelale Nebiyeva doc

İbtidai siniflərdə qiymətləndirmə 
Məktəb hər bir uşağa həyatın ən əsas tələbatı olan özünü 
tam mənada şəxsiyyət kimi hiss etmək istəyini gerçəkləşdirmək 
üçün yol açmalıdır. Bütün uşaqların müvəffəqiyyətlə oxuya 
bilməsi və öz imkanlarını aşkara çıxarması üçün müəllim və 
tədris prosesinin başqa iştirakçıları tərəfindən nailiyyətlərə 
həvəsləndirən dayağın olması, onların xeyirxahlığının, uşağın 
uğrunda şəxsən maraqlı olmasının əhəmiyyəti az deyildir. 

---

119 
Qiymətləndirmə ilk növbədə uşaqda müsbət emosiyalar 
yaratmalıdır. Fəal (interaktiv) təlimdə müəllim ən çox şagirdin 
səhvlərini deyil, nailiyyətlərini vurğulamalı, cəzadan çox dəstək 
verməyə arxalanmalıdır. Qiymətləndirmə səhv cavablar olmur, 
sadəcə, onlar müxtəlif olur” prinsipi əsasında qurulur. Çox 
vacibdir ki, müəllim səhv cavaba “Sən düz demirsən” əvəzinə 
“Bir daha fikirləş”, “Bu maraqlı fikirdir, lakin sualımız başqadır” 
kimi əks-əlaqə yaratsın. Cəzalandırmağa gəldikdə isə, müəllim 
çalışmalıdır ki, aqressiv cəzanın əvəzinə şagirdə həm özünün, 
həm də sinfin münasibətini çatdırsın və bununla onda müsbət 
münasibət qazanmaq ehtiyacını cəzalandırsın.
Təlimdə şagirdlərin nailiyyətlərinin qiymətləndirmə 
obyektləri sırasına şagirdin şəxsi keyfiyyətləri əlavə olunur. 
Ənənəvi olaraq şagirdlərin təlim nəticələrini müəyyən edən şəxsi 
keyfiyyətləri əlavə olunur. Ənənəvi olaraq şagirdlərin təlim 
nəticələrini müəyyən edən şəxsi keyfiyyətlərin qiymətləndiril-
məsi sistemi mövcud deyildir. Təlimin məqsədlərini əks etdirən 
ənənəvi sənədlərin hamısında şəxsiyyətin təlim və tərbiyə 
prosesində formalaşmalı olan müxtəlif keyfiyyətləri haqqında 
danışılır. Ola bilsin bu onunla əlaqədardır ki, şəxsi keyfiyyətlərin 
kəmiyyətcə qiymətləndirilməsi praktiki olaraq həyata keçirilməsi 
çətin olan bir məsələdir. Buna baxmayaraq bilik, bacarıq və 
vərdişlərlə yanaşı, şəxsi keyfiyyətlərin qiymətləndirilməsinin 
nəticələrinin də nəzərə alınması təlim prosesinin yekunları 
haqqında tam təsəvvür yaratmağa imkan verə bilər.
Qiymətləndirmə və refleksiya dərsin müxtəlif mərhə-
lələrinə daxil edilə bilər, bunun özü də təlim prosesinin daha 
uğurlu keçməsinə kömək edir. Birinci sinifdə qiymətləndirmənin 
şagirdlərin tədqiqat işinin başa çatdıqdan dərhal sonra keçirilməsi 
daha məqsədəuyğundur. Şagirdlərin işinin effektivlik dərəcəsi 
kimi kəmiyyət, həm də keyfiyyətcə qiymətləndirilə bilər və 
müxtəlif metodlarla müxtəlif formalarda həyata keçirilə bilər.