İstanbul ansiklopediSİ Büyükada Camii (Resim: Kemal Zeren)
Yüklə 4,97 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tarabyada Ayia Marina Ayazması (Resim: Hâşim)
- AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ar
- Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ar
- Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Be
- Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Bey
- Büyükderede Ayia Paraskevi (Resim: Hâşim)
- Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Kar
- Hakkı Göktürk AYİA PASASKEVİ AYAZMASI — Kü
- Küçükçekmecede Ayia Paraskevi Ayazması (Resim: Hâşim)
- Mevlevihane kapusımda Ayia Paraskevi Ayazması
- Hakkı Göktürk
- Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ye
- Safraköyünde Ayia Paraskevi Ayazması (Resim: Hâşim)
- Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ RUM ORTODOKS
- Kazlıçeşme Ayia Paraskevi
Hakkı Göktürk AYİA KİRYAKİ RUM ORTODOKS KİLİSESİ VAK'ASI (Kumkapuda) — 1908 de Türkiyede ikinci mebus seçiminde, artık nesli tükenmiş olması gereken Rum palikaryalarının çirkin bir vak'asıdır ki, o şurada «Yeni Edirne» gazetesinin İstanbul muhabiri bulunan A. Safvet Bey tarafından gazetesine gönderilen bir mektupta şu satırlarla tesbit edilmiştir: «İntihabat münasebetiyle Kumkapudaki Ayia Kiryaki -kilisesi heyeti .Harbiye.Nezaretinden mızıka gönderilmesini rica etmişler. Nezaretten arzuları is'af olunmuş. Halbuki maatteessüf kiliseye gelen muhterem askerlerimiz müctemiin tarafından: Okso! nidala-riyle karşılanmışlar. Kariini kiram, size Atina'nın, mehdi medeniyet olan hükümeti mun-karizasının bugünkü evlâtlarını takdim ile kesbi şeref eylerim!» AYİA MARİNA AYAZMASI — Boğazi-çkıde Çengelköyünde Kuleli Caddesindedir, bir tepenin eteğinde, içi toprak ve taş ile dolmuş harap ve küçük bir tonozdan ibarettir. 1947 de uzun zamandanberi metruk bir halde idi. Bu ayazmanın biraz ilerisinde,, gayet dar ve basık bir su yolu bulunmaktadır. Hakkı Göktürk AYİA MARİNA AYAZMASI — Boğazi-çinde İstinyede, ikinci köprüyü geçince İstin-ye deresinin sol başında İstinye değirmeni sokağında l kapu numaralı ayazma bahçesinin içerisindedir. Adi taştan yapılmış, üzeri toprak kagir bir yapıdır. Kapusu üstündeki rumca kitabede şu satırlar yazılıdır: «Sakızda Olimbos köyünde Yorgi Salyalı ve ailesi tarafından teyidi hatırası için işbu Ayia Marina namiyle mâruf ayazma inşa edildi (1921)». Kapudan girilince sağ tarafta ağzı ya-metre genişlikte içi su, dolu uzun bir tonoz bulunmaktadır. Kışın bu ayazmayı su basar, içine girilemez. Panayırı 17 temmuzda yapılır. Hakkı Göktürk AYİA MARİNA AYAZMASI — Tarab-yada, Salcı sokağından gidilir; sol kolda Ka-laycınuri Sokağında Koço'nun bahçesi önündedir. Dört duvar üzerine kiremit örtülü iki metre kadar eninde iki metre kadar 'boyunda kagir bir kulübedir. Ön cephesinde iki küçük penceresi ve iki kanatlı kapusu vardır. Tarabyada Ayia Marina Ayazması (Resim: Hâşim) Tavan ahşab, zemini taş döşelidir. Kapudan girilince sağ köşede kapu nün yanında ağzı tahta kapakla örtülü bir kuyu ve bir tekne, sağ duvarda iki dar höcre bulunmaktadır. Bir masa ve bir yağ kandili vardır. Kapının üstünde 1916 tarihi yazılır. Karşı duvarda azizlerin tasvirleri bulunmaktadır. Hakkı Göktürk AYİA MARİNA AYAZMASI — Fenerde, Mürselpasa Caddesindedir. Vapur iskelesi istikametinden gelince sağ tarafta biraz ileride Tekel Yaprak Tütün Bakımevinin yam başında, sabun imalâthanesi olarak kullanılan eski bir bizans yapısının altındadır. İki demir kanatlı kapusu ve parmaklıklı, demir kanatlı bir penceresi saç bir levha ile kapatılmıştır. İki üç taş basamaklı merdivenle inilir ve içerisinde bir kuyu bulunmaktadır. 20 - 25 sene evvel ziyaret edilirdi. Şimdi metruktür. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ana- doluhisarı Kanlıca arasında körfezdedir. Ana- doluhisarından gelindiğine göre körfezi dö nerken sağa düşen araba yolundan iki yüz adım kadar yürüyünce sağ kolda çayırın ge risinde bir ıhlamur ağacının yanındadır, ci varında Ayios Pandeleimon adına tahsis olun muş bir ayazma daha vardır. Bir tonos mah zen, yedi metre kadar uzunluğunda bir dehliz ve dehlizin nihayetinde iki delikli^ bir kaya parçası vardır, 1948 de suyu çekilmiş, harap bir halde idi. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ar- navudköyünde Satış Meydaniyle Kamacı Sokağı kavşağı köşesinde büyük kilisenin karşı köşesinde, yer altındadır. Methali yaya kaldırımı üstünde ve demir bir kapakla kapanmıştır; yüksek ve bozuk dört basamak taş merdivenle inilir. Duvarları taş ve tuğla, tavanı tuğla tonos, iki metre -boyunda bir metre eninde bir yerdir. İçinde geniş ağızlı ve derin bir kuyu vardır. Metruk ayazmalardandır. Suyu, kilisenin içinde bulunan ve aynı ismi taşıyan diğer ayazmaya alınır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ar- navudköyünde Satış Meydanında büyük kilisenin avlusundadır. Dört duvar üzerinde kiremit örtülü bir yapıdan ibaret olup 9 metre genişliğinde bir methalden 6 basamak taş merdivenle inilir. 1939 da mütevelli heyeti tarafından konulan iki musluklu mermer tekneye su, üstü tonoz örtülü bir sarnıçtan el tulumbası ile çekilir ki sarnıçtaki su da yukarıda adı geçen ve aynı kilisenin karşısında bulunan diğer bir ayazmadan gelir ve -bu ayazma aynı ismi taşır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Bal-talimanındadır, korunun yanındaki keçi yolundan gidilir, vadide, kenarından bir derecik geçen bir bahçededir. Küçük bir tonoz höcre-den ibaret olup içine tek musluklu bir çimento hazne yapılarak çeşmeye kalbedilmiş, üzerine de «23 - 4 -1939 Mehmet» tarih ve ismini taşıyan bir yazı oyulmuştur. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Be- şiktaşta, Çırağan Caddesi üzerinde Panaiya kilisesi içindedir; (B.: Panaiya kilisesi) nar-teksin sol tarafındadır. Tavanı ahşap, zemini mermer döşelidir. İçerisinde ağzı yekpare taştan oyulmuş bir kuyu olup üzerinde mermer kapak vardır. Yanında 1945 de yapılmış mermerlerden dar, uzun tekneli üç musluklu ve üç bakır taşlı bir çeşme vardır. Duvarında 1945 de yapılmış mermer plâka üzerine konulmuş çerçevesi bronz, gümüşle işlenmiş Ayia Paraskevi'nin bir tasviri vardır. Halkın itikadına göre bu ayazmanın suyu göz ağrılarına şifa imiş. Panayırı her yıl 26 Temmuzda yapılır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Bey- kozda Gümüşsüyü yolunda, Shell kumpanyasının önünde idi, 1921-1922 arasında yıktırılarak yeri yola alınmıştır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Beylerbeyinde, Küplüce mahallesinde Ayazma Bahçesindedir. Beylerbeyi Caddesiyle Eski Çınar Sokağından gidilir. Vapur iskelesinden yarım saatlik yoldur. Bahçenin ortasında bir akar çeşmeden
AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Bü- yükderede, vapurdan çıkıldığına göre Sarıyer istikametinde Danişmend Sokağında Ayia
— 1544 —
istanbul ANSİKLOPEDİSİ — 1545 AYİA PARASKEVİ paraskevi kilisesi avlusundadır (B.: Ayia Pa-raskevi kilisesi) üç metre uzunlukta tavanı tonoz olan bir methalden geçilerek ondokuz taş 'basamaklı bir merdivenle sağ tarafa döne-meçli olarak inilir, evvelâ bir metre eninde ve boyunda olan bir yer geçilerek bir basamak indikten sonra sağa kıvrılan bir dirsekle iki basamak daha inilir; ayazma karanlık olup tavanı tonoz, zemini malta taşı döşelidir, bir metre eninde, bir buçuk metre uzunluğundadır; nihayette demir parmaklık içerisine alınmış bir kuyu bulunmaktadır. Duvarında mermer üzerine Ayia Paraskevinin bir tasviri vardır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Bü-yükadada, 'Lonca So'kağındadır. 28 numaralı önü tahta havaleli bir arsanın içerisinde, ağzı yekpare tas bilezikli bir kuyudan ibarettir. Oniki senedenberi metruk bir haldedir (1947). Hakkı Göktürk - ÂYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Bü-yükadada, Ayioas Nikolaos manastırında kilisenin yanındadır. Kagir duvar üzerine kiremit örtülü bir yapıdır. Ayazma, kilisenin arka duvarında olduğundan içerisi yarım kavis şeklindedir. 2x4 metre genişlikte olup, zemini taş döşelidir. Sağ duvarı boyunca bir set vardır. Setin üzerinde birkaç ikon bulunmaktadır. Suyu kaybolmuştur. Hakkı Göktürk .AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ka-dıköyde, Yasa Caddesinde, Tavus Sokağı ka-vuşağından girilince sol tarafta 13 numaralı kagir binanın altındadır. Dört basamak taş merdivenle inilir, bir kuyudan ibaret olup adı tesbit edilemiyen mülk sahibi tarafından 1939 danberi kapatılmış bulunmaktadır (1947). Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ka-dıköyünde, Mühürdar ve Yasa Caddeleri ka-vuşağmda Ayia Effimia kilisesindedir, nar-teksin sol tarafında, seyyar, beş musluklu madenî bir su deposundan ibarettir; suyu Modadaki Ayia Ekaterini ayazmasından getirilir ve bu depoya dualar okunarak boşaltılır. Panayırı 26 Temmuzdadır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Kar- talda, vapur iskelesi karşısında idi, tuğla yapı bir tonos idi, 1939 -1940 arasında çatlamış, tehlikeli görülerek 1941 - 1942 arasında taşla doldurularak kapatılmış, yer altında kalmıştır. Hakkı Göktürk AYİA PASASKEVİ AYAZMASI — Kü- çüksuda, taşköprüyü geçince sol tarafa dönen araba yolundan beş dakikalık mesafede yol üzerinde Musanın bahçesi yanında iki çınar ağacının dibindedir. Toprak altında cephesi kaba taştan yapılmış, 1,88 metre uzunlukta bir tonoz mahaldir. Sol duvarda küçük bir höcre vardır. Kapıdan girince karşıda bir metre kadar genişlikte ve uzunlukta bir tonoz kuyu olup suyu karşıdaki kavaklık arasından gelmektedir Kuyuya dolan sular da ön tarafta bir yol vasıtasiyle bahçeye akmaktadır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ku-ruçeşmede, Ayios Dimitrios Rum Ortodoks kilisesi mütevellilerinden Bay Yani Devlet-oğlu'nun söylediğine göre, Kuruçeşme Caddesinde (tramvay yolu) vidalı evlerde 38 sayılı Küçükçekmecede Ayia Paraskevi Ayazması (Resim: Hâşim) binanın altındadır. İçinde bir kuyu bulunan bir tonozdan ibarettir ve metruktür. Gezilmesine gidildiğinde (1948) mülk sahibi tarafından böyle bir ayazma olmadığı söylenmiş ve açılmamıştır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Küçükçekmecede, Âkifbey eski Karagözyan çiftliğinde idi, ki bulunduğu yer Soğuksu adını taşır; ayazmanın yapısından eser kalmamıştır; çok gür olan kaynağı da «Soğuksu» adiyle Küçükçekmeceye akıtılmıştır, ki bu kaynak, göl seviyesinden 200 metre kadar yüksektedir. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ki-reçburnunda, eski Macar sefarethanesinin üstündeki sırttadır, Tarabyadaki Ayia Paraskevi kilisesi hademesi tarafından arada bir temizliğine bakılan bu ayazmaya pek nâdir olarak gelen bazı hastalar ellerini yüzlerini yıkarlar, daha eskiden ise soyunulup şifa niyetine gas-ledilirmiş. Osman Toîga AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ka- sımpaşada, Bahriye Caddesinden ileri gidi-lince sağ kola gelen Söğüdözü Sokağında 34 numaralı bostanın içindedir. Basit bir kagir yapının içinde ağzı mermer bilezikli bir kuyudan ibarettir. 1947 de açık bulunuyordu, hastalar için şifa niyetine su alınmaktaydı. Kayda değer başka bir hususiyeti yoktur.
AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Merdi venköyünde, camiin yanındadır, yer altında, içinde su kaynıyan bir tonostan ibarettir, ağzı kalın bir teş kapakla kapatılmıştır, üzerine bir tekne yapılmış bir de tulumba konulmuş, suyundan istifade edilmekteydi (1947). Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Mer-divenköyünde, Uzunçayırdadır. Tarlaların arasında, içinde su bulunan basık bir tonostan' ibarettir. Methali taş ve toprakla doldurulmuş olup üzerinde küçük bir menfez vardır (Eylül 1947). ' . Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Halk ağzında «Yılanlı Ayazma» adiyle meşhurdur, Mevlevihane kapısında, sur dışındadır. Kale kapısından çıkılınea, Merkezefendi mezarlığı yanındaki yoldan gidilir, yaya yirmi beş dakika kadar sürer. Hakkı isminde bir bahçıvanın bahçesindedir. Üstü tonos örtülü, 2 metre Mevlevihane kapusımda Ayia Paraskevi Ayazması Yılanlı Ayazması (Resim: Hâşim) boyunda, l metre kadar eninde bir yerdir, içinde derin bir kuyu vardır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Pen-dikte, Mistik Ağanın bahçesi yanında, içinde suyu olan bir tonos idi. Son yıllarda üstü molozla örtülerek toprak altında kalmıştır (1947). Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Mal-tepede, 1925 den sonra camiye kalbedilen metruk Hiristos kilisesinin avlusunda, bir kuyudan ibarettir. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI.—Tek-fursarayında, Ulubatlı Hasan Sokağında Pa-naiya kilisesindedir. Mabedin arka tarafında yerin altındadır. Methale on iki taş basamaklı merdivenle inilir. Sağ tarafta üç metre kadar genişlikte, iki metre kadar uzunlukta tonoz bir oda olup evvelce tuğla olan zemini sonradan çimentodan yapılmıştır. Karşı tarafta aynı genişlik ve uzunlukta iki metre derinlikte dört mermer basamaklı merdivenle inilir zemini mermer döşeli tonoz bir havuz bulunmaktadır. Burası mabedin hiyeronviya (mihrab) mahallinin altına rastlar. Bir hava AYIA PARASKEVI — 1546 —
İSTANBUL ANSİKLOPEDİSİ 1547 AYİA PARASKEVI deliğiyle aydınlatılmıştır. İçerisi kışın taşarak girilemiyecek hale gelir. Bu ayazma, tasvir kırıcıların iktidar devrinde tasvir perest-lerin gizli ibadethanelerinden biri olarak kullanılmıştır. Havuzun kargı duvarında o zamandan kalma Ayia Paraskevinin mermer üzerine boya ile yapılmış bir tasviri vardır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Sur ların Belgrat kapısı kargısında İsmailin bah- çesindedir. Müstatil şeklinde bir bostan ku- yusudur. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Sütlücede, Kara ağaçtadır; Nuri Paşa fabrikasının karşısına düşer, bayırın eteğindedir. Tuğla ve taştan yapılmış ve methali tuğla ile örülmüş olup, ayazma olarak metruk, fakat suyundan istifade edilmektedir Eylül 1947 Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ye- şilfcöyde, Nuri Demirağ Gök Okulunun avlu-sundadır. 5 metre boyunda, 2 metre eninde harap bir tonostur. 1947 de suyu kaybolmuş bulunuyordu.
şilköye bağlı Safra köyündedir, Filoryadan Dört kilometre tutar. Tarlaların arasında yer Safraköyünde Ayia Paraskevi Ayazması (Resim: Hâşim) altında büyük bir tonozdur. Cephesinde üç sütunlu ve kemerli bir ruvak bulunmaktadır. Tonoz ince tuğladan yapılmıştır. Duvarların da altı adet büyük höcre vardır. Biraz ileri sinde 1933 de inşa edilmiş Emine Hanım adın da bir kadının hayır eseri on yalaklı bir çeş me vardır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Be- şiktaşta, Fulya Deresi sokağındadır, Ihlamur Kasrı yanındaki yoldan gidilir, bu yolun nihayetinde sol tarafta Bay Gemilin 32 numaralı bahçesindedir. Halk ağzında Molla Ayazması diye anıla gelmektedir. Bir ahır içinde 5 metre boyunda ve 2 metre eninde üstü tonoz örtülü ve demir kapılı bir yerdir. Zemini malta taşı döşeli iken bozulmuştur; kapıdan girilince soldaki duvarın nihayetinde geniş ağızlı ve derin bir kuyu vardır. Duvarın kuyu ağzı hizasında mermer bir salib vardır. 1930 dan-beri metruk bir ayazmadır. (1947).
AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Has-köyde, Çıksalın bayırında, İslâm, Rum ve Musevi mezarlıkları arasında Foti Bakıroğlu'nun kır kahvesi yanındadır. Methal kısmı kaba-taştan örülmüş dört duvar üzerine saç örtülü 2,5 X 5 metre genişliğinde bir yer olup, kapıdan girince karşıda bir adam ancak geçebilecek kadar dar ve 25 metre uzunluğunda üzeri tonoz bir dehlizle asıl ayazmaya girilir; kuyu çok derindir. Bu ayazmanın beş asırlık bir mazisi olduğu söylenmektedir. Methal kısmında, mermer çerçeve içinde gümüşlü bir Ayia Paraskevi ikonu vardır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ta- rabya, Tarabya - Yeniköy yolunda, Saray Lokantası yanındaki aralıktan girilir, bu isimdeki kilisenin avlusundadır. Dört basamak taş merdivenle inilir, üstü kemerli, zemini taş döşeli 4x4,5 metre kare genişliğinde bir yerdir. Su, bir metre kadar derinlikte bir taş tekne içinde toplanır; kapıdan girildiğine göre karşı duvarda kabartma bir haç, ayazmanın yegâne ziynetidir (1947).
AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Kaz-hçeşmede, Veliefendi koşu yerinin sağ tarafında, Veliefendi - Basmahane yolunda Bay Refet Somer'in işlettiği değirmen bahçeleri
AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Haliç Fenerinde, Baki Dede Sokağında 10/1 kapı numaralı kagir yapı ve iki katlı, üstü kiremit örtülü bir bina içindedir. Sokaktan çimento döşenmiş bir antreye girilir. Sağda korkuluğu ahşap 12 basamaklı bir taş merdivenle asıl ayazmaya inilir. Bu rada yüksek mermer bilezikli bir 'kuyu ve yine mermerden yüksek ve .büyük bir tekne vardır. Sol duvarda mermer kabartma bir Ayia Paraskevi tasviri bulunmaktadır. Ahşap kısmı pek harap olmuş bulunan birinci-katta da tahta üzerine, muşamba üzerine, kâğıt üzerine yapılmış müteaddit ikon-lar mevcuttur. Bunlar da bina ile beraber harap olmuş bir vaziyettedir (1947).
AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ka-köyde, Necatibey Caddesinde, Karaköyden gelindiğine göre sol kolda Samsun - Karadeniz otelinin kahvehanesi altındadır. Otelin methalinden geçilerek 5 - 6 taş basamak merdiven ile inilir, bir dehliz nihayetinde içi su dolu bir mahzenden ibarettir. 1940 -1941 e kadar kahvehanenin yerinde Kemal Rifat Okay eczahanesi bulunmakta ve ayazma ziyaret edilmekteydi, hâlen görmek için otel sahibinden müsaade almak gerektir, bu zatın söylediğine göre bu ayazmanın suyuna lâğım suları karışmakta olup gayet pistir (1948). Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Ye-niköyde, vapur iskelesinden yürüyünce karşıya gelen simitçi Salih Sokağından ve Valide Çeşmesi Sokağından gidilir. Tepede bahçeler arasındadır. Bir bahçe duvarının altında olup duvarın içi alçak bir kemer olarak açılmış, içinde bir kuyu vardır. Üstü çinko iki yani ahşap, cephesi" camekân ve demir Her gün açıktır, panayır günü 26 Temmuzdur.
AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Hey-beliadada, Ergen çıkmazında (bu çıkmaz bir arsa halindedir), 'arsanın altında 0,50 X 0,73 metre genişliğinde bir kovuktan ibarettir. İçinde derin bir kuyu bulunmaktadır. Kuyunun üzeri çinko kaplı olup ağzı 25 santim kutrundadır. Küçük bir camlı çerçeve içinde Ayia Paraskevinin -bir tasviri vardır ve bir yağ kandili asılıdır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Kum-kapıda, Düzgün Sokağında 17 numaralı Bay Şekerciyanm evinin bahçesindedir. 2,90 metre genişliğinde, 7 metre uzunluğunda, tavanı tonoz, zemini malta taşı döşelidir. Örn cephesi camekândır. Kapıdan girilince solda bir metre uzunlukta, 66 santim genişlikte, 68 santim yükseklikte ağzı mermer bilezikli bir kuyu bulunmaktadır. Ön yüzü güzel bir kabartma çiçek motifiyle süslüdür. Yanında aynı yükseklikte bir mermer delikli taş, ikisinin arasında yuvarlak ayna taşlı bir mermer tekne vardır. Karşı duvarda, duvar boyunca iki tahta raf üzerinde camlı çerçeve içinde Ayia Paraskevinin gümüşlü, yağlı boya bir tasviri ve diğer aziz tasvirleri vardır. Panayırı 26 Temmuzda yapılır. Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ AYAZMASI — Kum-kapıda, Arapzade sokağında 42 numaralı evin altındadır. Sokak üzerinde alçak bir kapısı vardır. Sola kıvrılan bir dirsekle dokuz taş basamaklı bir merdivenle inilir. 2,85 metre genişlikte, 3 metre kadar uzunlukta, tavanı tonoz, zemini malta taşı döşelidir, Ortayerde ağzı yekpare mermer bilezikli bir kuyu bulunmaktadır. Kapıdan girilince karşı duvar- AYIA PARASKEVI 1548 —
istanbul ANSİKLOPEDİSİ — 1549 — AYIA PARASKEVÎ miştir. Ahşap ikonostasiyonu beyaza boyanmış kabartma tezyinatiyle ve azizlerin yağlı boya tasvirleriyle süslenmiştir. Arkada bulunan kadınlar mahfiline on dört ahşap basamaklı merdivenle çıkılır. Duvarlarında büyük çerçeveler içerisinde azizlerin yağlı boya tasvirleri vardır. Tavanın ortadaki kemerli kısmı da kalem işleriyle süslenmiş olup ortasında bir pantokrator kompozisyonu bulunmaktadır. İçerisinde beyaz tahta mumlu mermer kaideli iki şamdan, dört büyük avize, dört gümüş kandil, dört cam kandil vardır. Kilise 1937 tarihine kadar kandil ve mumla aydınlatılmaktaydı, bu tarihte Mi-na Cambaz-oğlu adında hayır sahibi bir tacir tarafından elektrik tesisatı yaptırıldı. Ki-
Hakkı Göktürk AYİA PARASKEVİ RUM ORTODOKS KİLİSESİ — Beykozda, Panayır sokağmda-dır. Dört duvar üzerine kiremit örtülü kagir bir yapıdır. 1852 de yapılmıştır. Mabede bir camlı kapıdan girilir. Tavanı kemer şeklinde ahşap olup zemini mermer döşelidir. On penceresi vardır. Tavanın orta kısmı sekiz ahşap sütuna istinadeder. Despot ve vaiz kürsüleri ahşap olup kabartma nakışlarla, altın yaldızla ve azizlerin yağlı boya tasvirleriyle süslen- Kazlıçeşme Ayia Paraskevi Kilisesi (Resim: Hâşim) lise 1940 dan 1943 e kadar askerî depo ola rak kullanılmıştır. 1943 den 1945 senesinin Nisan ayına kadar da Toprak Ofisi tarafından depo olarak kullanıldı. 1945 senesinin Hazi ran ayına doğru mütevelli heyetine teslim edildi. , Bu satırların yazıldığı sırada esaslı bir tamir görmekteydi (Mart 1947). AYİA PARASKEVİ RUM ORTODOKS KİLİSESİ — Yedikule - Kazlıçeşme yolunda küçük bir kilisedir; inşası üzerine halk ağzında dolaşan bir menkıbeyi, semtin deri tüccarlarından E. Tapanidis şöyle nakletmiştir. 1800 -1820 arasında Kazlıçeşmeli ihtiyar bir rum kadını hastalanır, hekimler derdine deva bulamazlar. Bir gece rüyasında melek gibi bir kadın görür, bu kilisenin yerini tarif ederek: — Orada kuyu gibi bir çukur vardır, içi su doludur, o su ile yıkanırsan şifa bulursun! der. Kadın aldırmaz, fakat aynı rüyayı üç gece sırtı sıra görür. Bunun üzerine komşusuna söyler. O zamanlar buraları serapa bos-tanlıkmış. Komşu kadın gider, bostan kuyularından bir kova su doldurup getirir, hastayı yıkar, fakat o gece, güzel kadın rüyada dördüncü defa olarak görünür: — Benim adım Paraskevi'dir! Kaynıyan su ile yıkan! der. Giderler, duvar dibinde bir kaynak bulurlar, hastaya getirip yıkarlar, hasta kadın kısa bir zaman sonra ayağa kalkar. Bunun üzerine yeni ayazmanın şöhreti cihanı tutar, «Hintten 'Yemenden!» hastalar gelir. Nihayet 1920 de, semtin dabağhane sahipleri ve deri tüccarları, başta E. Tapamidis olduğu halde bu küçük kiliseyi yaptırırlar. Yüklə 4,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|