ÇOCUK FOLKLORU
Eski İstanbul ailesinde, doğum öncesinden başlayarak ergenlik çağına kadar çocuk konusunda birçok gelenek ve uygulama vardır. Çocuklarla ilgili halk edebiyatı ürünleri de oldukça geniş bir birikim oluşturmuştur.
İstanbul çocuk folkloru, ailelerin toplumsal durumuna, semt ve mahallelerin özelliklerine göre farklılıklar gösterir. İstanbul'da ayrı bir dünya durumunda o-lan, çoğu kurumlaşmış ve tören niteliği kazanmış saray gelenek ve uygulamaları arasında beşik alayı(-0 doğrudan doğruya çocuklarla ilgilidir.
Çocuk sahibi olmak isteyen karı kocanın ya da kocalarından gizli olarak kadınların kendi aralarında gerçekleştirdikleri büyüsel işlemlerden, bu amaca yönelik geleneksel uygulamalardan herhangi birine başvurmaları oldukça yaygındır (bak. adak yerleri; kısırlık âdetleri; yatırlar; ziyaret yerleri). Doğumdan sonra, doğrudan doğruya çocuğa ve anneye yönelik gelenek ve uygulamalar toplamını oluşturan ve lohusalık dönemini de içeren doğum âdetleri(->) ve doğumdan sonraki kırk günlük dönemde uyulması gereken kurallarla ilgili olan kırklamak(->); annelerin çocukları uyutmak için ezgiyle söyledikleri ninniler(-»); yeni yeni konuşmaya başlayan bebeklerin oluşturduğu ya da büyüklerden öğrendiği çocuk dili(~>); erkek çocuklar i-çin sünnet âdet ve törenleri; okula ilk başladıkları gün düzenlenen âmin ala-yı(-0; çocuklar kadar büyüklerin de ilgi gösterdikleri bilmeceler(->); masallar(->); çocuk hastalıklarının tedavisinde de kullanılan halk ilaçları(->); değişik dinsel, büyüsel ya da denenmiş uygulamalardan oluşan iyileştirme yollan çocuk folklorunu oluşturan temel öğelerdir.
Çocukluk döneminin vazgeçilmez eğlence araçlarından olan oyuncaklar (bak. Eyüp oyuncakçıları); türlü türlü eğlence araç ve imkânları sunan bayram yerle-ri(->) mahalle ve sokak aralarındaki boş
Dostları ilə paylaş: |