Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

ÇUHACI HAN

Mahmutpaşa Yokuşu'nun başında, Kılıççılar Sokağı ve Çuhacı Han Sokağı arasında bulunan adayı kaplayan bir 18. yy ticaret yapısıdır.

Nuruosmaniye Camii ve Kapalıçarşı' nm birleştiği yerin karşısında yer alır. Kitabesi yoktur. Mimarı bilinmeyen yapı, 1718-1730 arasında Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılmıştır. 1168/1755'te büyük Hocapaşa yangınında yanmış, bugünkü yapı eskisinin tamir edilmesi suretiyle inşa edilmiştir.

Han, yol durumuna uygun olacak şekilde inşa edildiğinden cephesi düzgün bir forma sahip değildir, cephenin kırıklığı yapıya hareketlilik kazandırmıştır. Buna karşılık, 21x28,5 nı'lik düzgün bir avluya sahiptir. İki katlı hanlar grubuna giren yapıda bodrum katı depo olarak tahsis edilmiştir. Buraya köşelerdeki merdivenlerden inilir.

Taş-tuğla malzeme karışımı kullanılarak inşa edilen yapı, tipik klasik Osmanlı hanları arasında yer alır. Avlu revak kemerleri ve üst örtü sistemi tuğla malzeme ile oluşturulmuştur. Burada örtü sistemi aynalı tonoz olarak düzenlenmiştir. Dış cephe yüzeyinde taş-tuğla malzeme birlikte, kapılarda ve kemerlerde ise, sadece taş malzeme kullanılmıştır.

Yapının girişi sade bir kemerle oluşturulmuş ve içeride girişin üst kısmına bir bindirmelik oturtulmuştur. Burada, yine taş-tuğla malzeme birlikteliği söz konusudur. Taş konsollar üzerinde oturan bindirmelikte dikdörtgen formlu iki büyük pencere yer alır; bunların üzeri sağır

Çuhacı Han'ın avlusundan bir görünüm.

Erkin Emiroğlu, 1973

tuğla kemerli alınlıkla oluşturulmuştur. Üstte birer küçük pencere daha bulunur. İç cephenin tamamı testere dişi saçakla çevrelenmiştir.

Çapraz tonozlu giriş holünün hemen sağında üst kata çıkan merdivenler yer alır. Buradan İğneci Hasan Ağa'nın yaptırdığı mescide de geçiş vardır. Hadîka-tü'l-Cevâmi'ye göre, bu mescit Çuhacı Han'dan eski tarihlidir. Han yapılırken mescidi de içine almıştır. I. Dünya Sava-şı'na kadar kullanılan mescit, daha sonra han odalarına eklenmiştir.

Bibi, Ayvansarayî, Hadika, I, 78; İSTA, VIII, 4151; Eminönü Camileri, 57; Güran, İstanbul Hanları, 117.

BANU KUTUN

ÇUHACILIK

Saf yün ipliğinden ince ve sık olarak dokunduktan ve dövülerek havı bir ölçüde kısaltıldıktan, boyandıktan sonra kullanılacak duruma getirilen çuha, eskiden "çuka" diye de adlandırılırdı.

İstanbul'da asker ve sivil giysisi yapımında kullanılan çuha genellikle ya başka şehirlerden getirtilmiş ya da belli yerlerde kurulan atölyelerde üretilmiştir. Başlangıçta çuha alınan yerler Mısır, İran ve Türkistan iken bu durum zamanla yön değiştirmiş ve İngiltere, Fransa ve Venedik' ten getirilen çuha da iç tüketim için pa-zarlanmıştır.

Genel olarak bir erkek giysisi kumaşı olarak bilinen çuhadan kışlık kadın feracesi de yapılmıştır. Erkekler için de cepken, câmedan, fermene, yelek, çakşır, potur, dolama, yağmurluk, kaput ve av-niye dikilmiş, ayrıca eskimiş çuha giysilerden terlik de yapılmıştır. Çuhadan ayrıca safra ve binek atı örtüsü yapımında da yararlanılmıştır.

Çuha Yeniçeri Ocağı'nda da kışlık giysi yapımında kullanılmıştır. Bu ocağın kapatılmasından sonra kurulan ordular-