Pazarlama, pazarlama amaçlı halkla ilişkiler ve kurumsal halkla ilişkilerin fonksiyonel sorumlulukları
Bazı durumlarda kuruluş, hem halkla ilişkiler faaliyetlerini hem de pazarlama amaçlı halkla ilişkiler faaliyetlerini tek başlarına veya her ikisini de birden yürütebilir. Her iki- sinin de birlikte yürütüldüğü durumlarda kurumsal halkla ilişkilerin görevi kurumsal amaçları desteklemek, pazarlama amaçlı halkla ilişkilerin görevi de pazarlama amaçlarını desteklemek olacaktır (Kitchen, Papasolomou, 1997, s. 73-74).
Pazarlamanın 4 P’sinde yer alan promosyon (tutundurma) , tüketicileri satın almaya ikna etmek için ürünün niteliklerini iletmek için kullanılan tüm faaliyetleri ihtiva etmiş- tir. Kişisel satış, satış promosyonu, doğrudan pazarlama ve reklamcılık uygulamalarını da beraberinde getirmiştir; bu iletişim araçları bazen birbirinin yetki alanına giren konularda faaliyet gösterebilmektedir. Reklam, satış promosyonu ve pazarlama amaçlı halkla ilişkile- rin kullandığı bazı iletişim araçları da şöylece gösterilebilir (Harris, 1993: 39):
Tablo 6.3Reklam, satışpromosyonuve
Reklam
Satışpromosyonu
Pazarlamaamaçlıhalkla ilişkiler
TV reklamları
Kupon dağıtma
Basın konferansı
TV program sponsorluğu
Oyunlar, çekilişler
Basın gezileri
Radyo reklamları
İndirimler
Gazete tanıtımı
Gazetenin reklamı uygun gördüğü yerde yayınlaması
Müşterileri özendirme ödülleri
Radyo tanıtımı
Dergi reklamları
İndirimli ürünler
Dergi tanıtımı
Ortak reklam
Ödüller
TV tanıtımı
İş ve ticari basın reklamı
Armağanlar ve satın almaya özendirici davranışlar
Seminerler ve sempozyumlar
Doğrudan postalama
Araştırmalar
Doğrudan satış reklamları
Açık hava reklamları
Telefonla doğrudan reklam
Sinema reklamları
Araç afişleri
pazarlama amaçlı halkla ilişkilerin iletişim tarzları
Tüm bu verilere bakıldığında pazarlama amaçlı halkla ilişkilerin verdiği mesajlar saye- sinde pazarlama amaçlarına destek olduğu ve hedef kitlede halkla ilişkiler çabalarıyla bir güven yaratılmaya çalışıldığı görülmektedir.
Kotler’e göre pazarlama halkla ilişkileri özellikle aşağıdaki hususlar konusunda önemli bir role sahiptir (Kotler 2000, s. 293):
Yeni ürünlerin piyasaya girmesine yardımcı olmak
Vadesi dolmuş, olgun bir ürünün yeniden konumlandırılmasına yardımcı olmak
Bir ürün kategorisine ilgi duyulmasını sağlamak
Spesifik hedef kitleleri etkilemeye çalışmak
Toplumsal tepkiyle karşılaşan ürünleri savunmak (kriz yönetimi)
Bir kuruluşun ürünlerinin tercih edilebilir hale gelmesi için kurumsal imajı
desteklemek
Ancak genel olarak değerlendirildiğinde günümüz rekabet ortamında pazarlamanın görevi sadece yeni hedef kitleler yaratarak ürün, hizmet ve fikir satmak değil, tüketici memnuniyeti sağlayarak, tüketicilerle dostça bir ilişki, diyalog kurmak, empati yarat- mak, ilişki ve etkileşimli iletişim kurarak kurumun rekabet ortamında yerini almasını sağlamaktır. Bunun içinde pazarlamanın yanında hedef kitleyi ikna etme, eğitme, bil- gilendirme, imaj ve güven oluşturmada, farkındalık yaratmada ve etkileşimli iletişim kurmada halkla ilişkiler çok önemlidir. Pazarlama amaçlı halkla ilişkilerin amaçları; kurumun yeni ürün ve hizmetlerinin tutundurma faaliyetlerinde reklamların medya- da yayımından önce pazarı bilgilendirmek, tüketicilerde güven oluşturmak, tüketicileri ürün ve hizmetle ilgili hale getirmek, kurumun gerçekleştirdiği tutundurma faaliyetleri ile ilgili haber yapmak, reklama ayrılacak bütçe olmadığında halkla ilişkilere başvurmak, tüketicilere sunulan çeşitli hizmetlerin (iletişim merkezi, kulüp üyelikleri vb..) kullanıl- masını sağlamak, çeşitli yarışma ve etkinliklerle marka-tüketici bağlantısı geliştirmek, ürün ve hizmeti kullanan kanaat önderlerini etkilemek, kurumun sosyal sorumluluğunu göstermek ve promosyon ve reklam kampanyalarının erişimini, görünürlüğünü ve etki- sini arttırmak olarak sıralanabilir.