Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

8.3.1-jadval. 
Korxona va ob‟yektlarni xususiylashtirish va davlat tasarrufidan 
chiqarishning borishi (2010-2017 yillar)
1
 
2010y. 
2011y. 
2012y. 
2013y. 
2014y 
2015y 
2016y. 
2017y. 
Xususiyl
ashtirilg
96 
95 
83 
82 
288 
848 
609 
542 
1
Ўзбекистон Республикаси йиллик статистик тўплами 2010-2016 йиллар.-Т., ЎзР Давлат 
статистика қўмитаси, 2017.-114-бет.

---

226 
an 
korxona 
va 
ob‘yektl
ar soni 
Xususiyl
ashtirish
dan 
tushgan 
pul 
mablag‗l
ari, mln 
so‗m 
23028,6 
39217,8 
32052,8 
44149,
2 
87982,1 
103243,8 
164818,0 
228281
,2 
2017 yilda esa 542 ta davlat korxonasi va ob‘yektlari xususiylashtirildi va 
davlat tasarrufidan chiqarildi. Xususiylashtirilgan ob‘yektlarning 341 tasi (62,9%) 
mahalliy davlat hokimiyati organlariga, Sog‗liqni saqlash vazirligiga-66 tasi 
(12,2%),Xalq ta‘limi vazirligiga -58 tasi (10,7%), Oliy va o‗rta maxsus ta‘lim 
vazirligiga- 16 tasi (3%), Qishloq va suv xo‗jaligi vazirligiga-11 tasi (2%), Navoiy 
tog‗ kon metallurgiya kombinati davlat korxonasiga- 10tasi (1,8%) 
tegishlidir.Xususiylashtirishdan tushgan mablag‗lar 228,3 milliard so‗mni tashkil 
etdi
1
. 
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 18 apreldagi 
―Xususiylashtirilgan korxonalar bilan ishlash samaradorligini oshirish chora-
tadbirlari to‗g‗risida ―gi PQ-2895-son Qarorida qayd etib o‗tilganki, 
mamlakatimizning mustaqil rivojlanishi davrida mulkni xususiylashtirish va davlat 
tasarrufidan chiqarish bo‗yicha tizimli ishlar doirasida 30 mingdan ortiq davlat 
ob‘ekti, shu jumladan, 6,5 mingta yirik va o‗rta korxona xususiy mulk qilib sotildi. 
Natijada hozir nodavlat sektoriga yalpi ichki mahsulotning 81 foizidan ko‗prog‗i, 
sanoat ishlab chiqarishining 94 foizi va barcha band aholining 82 foizidan ziyodi 
1
Социально-экономическое положение Республики Узбекистан за 2017 год.-Т., Госкомстат, 2018.- 
С.91. 

---

227 
to‗g‗ri kelmoqda. Ammo shu bilan birga, tanqidiy tahlillar shuni ko‗rsatmoqdaki, 
bir qator korxonalarni xususiylashtirish kutilgan natijalarni bermadi
1
. 
Xususan, 
respublika 
mintaqalaridagi 
ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlanish 
ishlarining borishi bilan tanishish natijalari xususiylashtirilgan korxonalarning 
mulkdorlari ishlab chiqarish quvvatlaridan samarali foydalanmayotgani va 
korxonalarni 
uzoq 
muddatli 
rivojlantirish 
bilan 
shug‗ullanmayotgani, 
ixtisoslashtirilgan ishlab chiqarishlarni tiklamayotganligi va ishlab chiqarayotgan 
mahsulotlarining raqobatdoshligini ta‘minlaydigan zamonaviy texnologiyalarni 
joriy etmayotganligini ko‗rsatmoqda. O‗tkazilgan xatlov natijalariga ko‗ra, avval 
xususiylashtirilgan korxonalar negizida 2 mingdan ortiq past rentabelli va zarar 
ko‗rayotgan kam quvvatli xo‗jalik sub‘yektlari, shu jumladan, mingdan ortiq 
ishlamayotgan 
hamda 
deyarli 
bo‗sh 
yotgan 
ob‘yektlar, 
samarasiz 
foydalanilayotgan Еr uchastkalari va ishlab chiqarish xonalari aniqlangan
2
. 
Mazkur qarorga muvofiq xususiy mulkchilik va tadbirkorlikni 
rivojlantirish bo‗yicha ishlar samaradorligini tubdan oshirishni, xususiylashtirilgan 
korxonalar negizida amalga oshirilayotgan loyihalarni tizimli va manzilli qo‗llab-
quvvatlashni tashkil etish, shuningdek, belgilangan vazifalarni amalga oshirishda 
vakolatli organlar faoliyatini zarur darajada muvofiqlashtirishni ta‘minlash 
maqsadida: 
O‗zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko‗maklashish 
va raqobatni rivojlantirish davlat qo‗mitasining faoliyatini unga yuklatilgan 
vazifalar va funksiyalarga muvofiq tashkil etish; 
xususiylashtirilgan korxonalarning reЕstrini joriy etish bo‗yicha chora-
tadbirlarni o‗z vaqtida va to‗liq hajmda amalga oshirish, ular faoliyatining doimiy 
monitoringi va tahlilini olib borish; 
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ―Хусусийлаштирилган корхоналар билан ишлаш 
самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида ―ги ПҚ-2895-сон Қарори, 2017 йил 18 
апрель // Халқ сўзи, 2017 йил 19 апрель.
2
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ―Хусусийлаштирилган корхоналар билан ишлаш 
самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида ―ги ПҚ-2895-сон Қарори, 2017 йил 18 
апрель // Халқ сўзи, 2017 йил 19 апрель. 

---

228 
xususiylashtirilgan korxonalarni tiklash va faoliyat samaradorligini oshirish 
bo‗yicha «yo‗l xaritalari»ni ishlab chiqish va amalga oshirishni tashkil etish, 
shuningdek, «yo‗l xaritalari»ni amalga oshirish bilan bog‗liq masalalar bo‗yicha 
vazirliklar, idoralar, mahalliy hokimiyat organlari, tijorat banklari va boshqa 
tashkilotlarning faoliyatini muvofiqlashtirish; 
biznes-rejalar ishlab chiqish, tadbirkorlik faoliyati sohasidagi qonunchilik, 
menejment, moliya boshqaruvi masalalari va boshqa fanlar bo‗yicha 
xususiylashtirilgan korxonalar rahbarlari va ishlab chiqarish-texnik xodimlari 
uchun doimiy faoliyat yuritadigan o‗quv kurslarini tashkil etishga yo‗naltirilgan 
Tadbirkorlik faoliyati asoslarini o‗qitish respublika markazi va uning hududiy 
filiallarini barpo etish hamda ular faoliyatini samarali tashkillashtirishni 
ta‘minlash; 
O‗zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko‗maklashish va 
raqobatni rivojlantirish davlat qo‗mitasining kadrlar salohiyatini mustahkamlash, 
qo‗mita kadrlarini tizimli ravishda tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasi 
oshirilishini tashkil etish vazifalari belgilangan
1
.